Tôi đi câu Jig (Bài 5: Thiết kế đồ nghề cho Jigging chậm)

Oct 11, 2013 05:45:10

Máy câu
Khi phong trào câu Jigging ở giai đoạn cao trào tại Việt Nam, nhiều người tham gia không khỏi băn khoăn khi máy câu Jig được đề cập đều là những dòng thượng thặng, đắt đỏ, khó với túi tiền của rất nhiều người. Tuy nhiên, những khuyến cáo hướng tới các dòng máy đắt tiền không phải là không có lý do.

Khác với môn câu mồi sống, khi câu jig, máy spinning (máy đứng) phải hoạt động liên tục trong trạng thái kéo một con cá chì nặng ít nhất từ 70 gram từ đầu trận đến cuối trận. Các thao tác mở càng, thả dây, đóng càng thu dây kết hợp giật 5-10 lần, rồi lại mở - đóng càng… được lặp đi lặp lại liên tục. Nếu cá lớn táp mồi bất ngờ thì đóng, tay bấu chặt cần câu và cứ thế để cho cá kéo chạy trong tiếng kêu “khẩn thiết” đến bốc khói của máy. Thêm vào đó, biển những ngày nhiều sóng, nước mặn luôn tạt thẳng vào thân tàu, máy câu cùng người đứng sóng là những vật thể đầu tiên đón nhận. Những chiếc máy câu không có tính năng kháng mặn hoặc ngăn nước, nếu nước vào, khi khô đi sẽ để lại những hạt muối kết tinh trong máy khiến bánh răng và vòng bi bị bào mòn, phá hủy máy.

Tôi vẫn thích dùng máy spinning để câu Jig

Tôi vẫn thích dùng máy spinning (máy đứng) để câu Jig vì đã quen với nó, mặc dù về mặt lý thuyết, câu Jigging chậm hiệu quả nhất là máy baitcast (máy ngang nhỏ) hoặc conventional (máy ngang lớn).

Máy câu đứng, khi quay thường tạo đà quay khá lớn. Điều này giúp cho việc thu dây nhanh và mạnh, nhưng nếu chưa có nhiều kinh nghiệm, câu thủ sẽ khó cảm nhận những gì đang xảy ra xung quanh. Máy ngang tạo đà ít hơn, còn trục quay thì vuông góc với dây câu nên câu thủ kết nối với dây trực tiếp hơn. Khi chọn đúng loại máy ngang, một câu thủ có thể trở nên rất nhạy bén nhờ nhận được nhiều thông tin từ dây câu. Họ sẽ cảm nhận được các tầng nước chảy, cá đang đuổi theo mồi Jig hay khi mồi Jig chạm đáy... Nắm được nhiều thông tin chính là một phần việc rất quan trọng của Jigging chậm, vì một trong những nguyên nhân chính gây mất Jig do vướng rạn là do người câu không biết thời điểm mồi Jig chạm đáy để giật lên kịp thời. Thêm vào đó, mỗi lần thả Jig, khả năng mồi bị tấn công ngay khi vừa chạm đáy rất cao. Nhờ ngón tay cái đặt trên máy ngang, câu thủ có thể kiểm soát được tốc độ và thực hiện thêm một số thủ thuật thả mồi, họ sẽ không bị lỡ một cú táp nào, đây là một lợi thế lớn.

Shimano Ocea Jigger luôn là sự lựa chọn số 1 của các câu thủ Jigging Nhật Bản

Shimano Ocea Jigger là dòng máy ngang được các tay câu Jigging chậm ưa chuộng nhất hiện nay. Máy có tốc độ, sức mạnh và độ cân bằng đạt mức hoàn hảo nhờ công nghệ X-ship. Khả năng hãm dây êm mượt tốt nhất của Shimano, có lẽ hãng này thấu hiểu được rằng các tay câu Jigging chậm luôn phải đối phó với cá lớn bằng dây nhỏ.

Ở Nhật Bản, phong trào Jigging chậm phát triển rất mạnh ở Shikoku; Kyushu; Okinawa; phía Thái Bình Dương của miền tây Nhật Bản. Những nơi này, câu thủ có thể câu ở nhiều mực nước, từ 50-200 mét, một số người còn tìm đến các mực sâu trên 300m, do vậy model phổ biến là 2000NR – HG, có tốc độ thu dây hoàn hảo nhưng cũng có đủ sức mạnh để giúp câu jigging ở nước sâu. Còn với mực nước dưới 100m như ở Côn Đảo, model 1501HG, 1500HG, 1501PG là vô cùng hoàn hảo.

Tôi đã nghe một số thông tin rằng vào mùa thu 2013 này, phiên bản cải tiến của Ocea Jigger sẽ được công bố. Chúng ta hãy cùng chờ xem!

Jigging chậm thường thực hiện 1 lượt thu dây = 1 vòng quay máy nhưng quí vị vẫn có thể áp dụng mỗi lượt thu dây = ½ vòng; ¼ vòng; thậm chí là 1/8 vòng tùy vào độ sâu của ổ chứa dây. Cho nên về cơ bản, bất kỳ máy câu ngang hoặc đứng nào có khả năng thu dây 60-70 cm/vòng quay (tối đa là 80cm/vòng quay) đều có thể câu Jigging chậm.

Cần câu

Cần câu Jigging chậm có đường kính nhỏ, độ đàn hồi cao, nhờ vậy nó siêu nhạy

Cần câu Jigging chậm có đường kính nhỏ, độ đàn hồi cao, nhờ vậy nó siêu nhạy. Cần có khả năng bật ngược lại; cũng cho phép mồi Jig đi theo phương ngang và nhảy múa liên tục khi ở cuối chu kỳ trước và giai đoạn chuyển qua chu kỳ sau. Nếu cần câu chỉ đơn thuần là mạnh, nó sẽ chỉ búng nhẹ được con Jig và để mặc nó ở hầu hết mọi thời điểm trong mọi nhịp độ.  Cần câu Jigging chậm được thiết kế đặc biệt để ngay cả khi câu thủ thực hiện 1 lượt thu dây chỉ với 1/3, hoặc 1/4 vòng quay (20-30cm) thì cần câu cũng đáp ứng được và bật lên - xuống rất điệu nghệ.

Cần câu chuyên dụng cho Jigging chậm thường được chỉ định rõ (trên cần có tem "Slow Style" hoặc chỉ ghi “Slow”, tùy hãng). Một dòng cần thường có một chuỗi, nhiều cấp độ sức mạnh (độ cứng) tùy theo trọng lượng mồi Jig, ví như cần Slow Style của hãng Hot’s (thương hiệu yêu thích của tôi) có 3 model dùng với máy spinning (Light - max Jig: 80g; Medium - max Jig: 100g; Heavy - max jig: 160g); Và 4 loại baicasting. 

Các chiến công của tôi đa phần là với Slow Style của Hot’s. Tôi dùng cần Slow Style SSS độ cứng H (heavy) với mồi Jig từ 60-160gram khi áp dụng kỹ thuật giật chậm, và với Jig 230g khi giật cao hoặc giật rơi dài.

Bộ đồ nghề: Cần câu Hot's Slow Style SSS63HS, máy Stella SW 6000PG
đã cùng tôi chinh chiến nhiều trận

Nếu câu ở Côn Đảo (nước dưới 100m), quí vị có thể dùng cần có Jig Weight: 60-160gram cho loại jig 150-210gram; còn nếu dùng mồi nhẹ hơn hoặc muốn sử dụng cho kỹ thuật giật mồi rơi dài thì cần có Jig Weight max 80-100 là phù hợp  

Dây câu
Dây câu có vai trò rất lớn trong việc cung cấp lực truyền tinh tế của câu thủ đến mồi Jig và mang tất cả các thông tin về cuộc chiến cho câu thủ.

Như đã thảo luận, trong kiểu câu Jigging, dây nylon hoặc fluorocarbon không phù hợp. Chúng có đường kính quá lớn mà tải trọng lại thấp, cản nước mà lại rất dễ giãn. Dây PE vô cùng cần thiết vì dây rất mạnh so với trọng tải của nó. Dây có đường kính nhỏ nên loại bỏ được sự ảnh hưởng của dòng chảy. Dây cũng không giãn nên câu thủ có thể kiểm soát được ngay những gì đang xảy ra ở cuối dây. Nhưng dây PE cũng có chút rắc rối là khá đắt tiền và dễ bị mất cá hoặc đứt vì dây không co giãn.

Khi dùng dây PE làm dây trục, người ta thường dùng kèm với 5-10 mét dây ngọn Fluorocarbon (hoặc monofilament) cột nối với khoen liền và mồi Jig (tôi không dùng khoen xoay, tối thiểu hóa các thành phần kim loại trong hệ thống sẽ tốt hơn). Dùng dây ngọn là để ngăn dây PE chạm vào các gờ sắc nhọn ở đáy biển; giữ vững các nút thắt, có thể là thành phần yếu nhất trong toàn hệ thống; và để đối phó với những cú va chạm trong quá trình giao đấu bằng cách giãn ra.

Tôi thường sử dụng máy Stella SW 6000PG với 200 mét dây PE số 4. So với tiêu chuẩn Jigging chậm, dây số 4 là hơi lớn (chỉ cần PE 2) nhưng do một số thành viên trong đoàn thường câu kèm với mồi sống nên lưỡi câu mồi sống hay vướng vào dây PE dẫn đến tình trạng dây bị xước. Chọn dây số 4 để nếu có bị xước sẽ an toàn hơn.

Việc chọn size dây PE cũng rất đau đầu, câu thủ phải cân nhắc rất nhiều: Hoặc là thật mỏng để nhận biết được tất cả các cú táp; hoặc thật mạnh để bắt cá cho an tâm. Giá cả cũng là một vấn đề vì các dòng dây PE chất lượng cao bao giờ cũng rất đắt. Theo ý kiến của các chuyên gia thì khi mới chơi, nên chọn loại nhỏ để dễ cảm nhận được những va chạm của cá, và sau khi đã có nhiều kinh nghiệm rồi hãy chọn theo sở thích của mình.

Tôi thường câu dây PE Max Power của hãng Varivas. Dây này có lợi thế là có tải trọng cao hơn 30% so với các loại dây của các hãng khác (dây #4, Max Power của Varivas có sức tải 64lb trong khi các hãng khác là 54lb). Trước đây dây này rất đắt tiền, một cuộn 300m có giá gần 3 triệu đồng, nhưng nay đồng Yen Nhật giảm, chỉ còn 1,8 triệu/cuộn.

Đầu năm 2013, hãng Shimano đã trình làng một loại dây PE đặc biệt là Ocea.

Dây OCEA của Shimano mới trình làng tháng 4-2013

Dây này có sức tải lớn nhất hiện nay: Dây #4 có mức tải 70lb, rất ít bị phai màu và hiện đang là đối thủ đáng gờm của nhiều dòng dây danh tiếng nhất và đắt nhất trên thế giới.

Mua đủ 200-300m dây cho 1 máy (chưa kể các máy khác) quí vị cũng đầu tư vào đó không ít tiền. Có một thủ thuật không hề ảnh hưởng đến chất lượng là cột nối dây PE với dây mono. Nối khoảng 100-150m dây mono (nằm lớp dưới) với 100-150m dây PE, quí vị có thể cùng con Jig nhảy múa với lớp dây PE, và khi “móc” được cá lớn và bị nó kéo chạy, có thể chiến đấu với lớp dây mono bên dưới. Thực ra thì chiến đấu với dây mono tốt hơn, chỉ cần hết sức cẩn thận khi cột dây mono với dây PE, nút thắt giữa chúng phải tuyệt đối hoàn hảo, không được có gờ.

Nhiều bạn câu của tôi thường hay băn khoăn khi dùng dây nhỏ, họ sợ cá sẽ làm đứt dây nếu nó lớn hơn sức tải cho phép của dây. Tôi muốn đưa vấn đề này ra đây để chúng ta cùng xem xét:

Theo ý kiến của các chuyên gia, dây 35lb hoàn toàn có thể đương đầu với cá 20kg. Nghe thì có vẻ không hợp lý, vì 20 ki-lo-gam cá tương đương với 44lb, cộng thêm tất cả sức mạnh vùng vẫy của nó, liệu có thể bắt giữ an toàn với dây 35lb?

Thực tế, chúng ta không bắt cá trong không trung. Một con cá nặng 20kg không nặng đúng 20kg khi ở trong nước. Một con cá 20kg sẽ rất mạnh nhưng khi nó ở cuối một đường dây dài hàng trăm mét, sức căng của dây đã bị phân tán khắp chiều dài và dây cũng không thường xuyên bị giật thẳng. Thêm vào đó, với tất cả khả năng chịu nước, dây câu cá cũng giúp làm kiệt sức con cá. Một con cá khỏe hơn nữa cũng khó có thể làm đứt dây. Chỉ cần đừng cố kéo nó lên tàu với dây câu.          

Tôi chưa câu được cá lớn đến mức đó nên không biết sự thể thế nào, nhưng kinh nghiệm nói với tôi rằng, lưỡi câu và nút thắt là những cái bị phá vỡ đầu tiên chứ không phải dây. Vì vậy sự chuẩn bị cũng như kỹ năng giao đấu của câu thủ là rất quan trọng để tránh được sự va chạm mạnh. 

Dây chỉ có thể bị đứt khi con cá mắc lưỡi, lặn xuống đáy ở cú tháo chạy đầu tiên và dây PE hoặc dây ngọn chạm vào các gờ đá. Lúc này, dù dây mạnh đến cỡ nào cũng không thể thay đổi được kết quả. Hãy có thêm kỹ năng dìu cá, không cho nó giải phóng sức mạnh.

Gợi ý của chuyên gia Jigging chậm về dây trục và dây ngọn cùng các tình huống.

PE

Leader

Tình huống và phương pháp câu

#3 - 48lb

Fluoro carbon 40lb

Giật cao với Jig nặng hoặc câu nước sâu (hơn 130m)

#2 - 33lb

Fluoro carbon 40lb

 Giật chậm với mồi Jig dưới 220g; và giật cho mồi rơi dài với jig 200g trở lên, trong nước sâu trên 130m

#2 -33lb

Fluoro carbon 30lb

Giật cao với Jig nhỏ (dưới 140g).
Giật chậm; Giật rơi dài với Jig từ 140-220g, câu nước nông dưới 70m.

#1.5 – 28.6lb

Fluoro carbon 30lb

Giật rơi dài hoặc giật chậm ở những tình huống đòi hỏi dây nhỏ

#1 -20.2lb

Fluoro carbon 30lb

Giật rơi dài hoặc giật chậm với Jig nhỏ ở khu nước nông (dưới 70m)

Quí vị sẽ thấy khó hiểu trước các gợi ý trên đây, thiên về dây nhỏ nhưng trọng lượng Jig lại khá lớn. Xin mời đón đọc ở các phần sau.

Hoàng Quốc Trí
VietnamFishingReview

Bài viết liên quan:
-
Tôi đi câu Jig (Bài mở đầu)
- Tôi đi câu Jig (Bài: Tại sao kỹ thuật Jigging tốc độ cao lại chú trọng yếu tố giật nhanh?)
- Tôi đi câu Jig (Bài: Thế nào là Jigging chậm?)
- Tôi đi câu Jig (Bài - 03 biến thể chính của Jigging chậm)