Cá Cam (yellowtail, kingfish, Samson) – loài cá săn mồi nổi tiếng bởi sức mạnh và tốc độ bứt phá – từ lâu đã trở thành “cơn nghiện” của nhiều cần thủ Úc. Ở Việt Nam, cá Cam cũng phân bố rộng ở vùng biển Nam Trung Bộ, từ Bình Định, Nha Trang, Cam Ranh đến Côn Đảo, Phú Quốc. Người câu Việt quen với các phương pháp truyền thống: Câu mồi, Jigging… Nhưng ở Úc, một kỹ thuật cổ điển đang quay trở lại và chứng minh hiệu quả: câu Cam bằng mồi sống (livebait).
![]() |
| Mực sống luôn được coi là vũ khí tối thượng trong kiểu câu Livebait |
Vậy từ kinh nghiệm của người Úc, các cần thủ Việt có thể học được gì?
1- Mùa cá “ít nhưng to” – khi mồi sống lên ngôi
Theo chia sẻ của cần thủ Úc Mark Gercovich, mùa Kingfish năm nay có số lượng ít hơn, nhưng cá lại lớn hơn nhiều. Tình huống này buộc họ phải quay về chiến thuật mồi sống truyền thống, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào mối Jig.
Lý do rất rõ ràng:
• Cá to thường thận trọng hơn.
• Thời gian săn mồi chỉ diễn ra trong thời gian ngắn “khoảnh khắc vàng”.
• Mồi sống luôn có sức hấp dẫn tự nhiên mà mồi giả khó tái hiện.
Ở Việt Nam, nhiều cần thủ biển cũng từng đối mặt tình huống tương tự: Đàn cá cam lởn vởn quanh rạn nhưng không mặn mà với Jig. Đây chính là lúc mồi sống thể hiện sức mạnh.
2- Kéo mồi sống – “chiến thuật nửa vời” nhưng hiệu quả
Ở Úc, slow trolling livebaits (kéo mồi sống chậm) là kỹ thuật chủ lực. Nó nằm giữa hai phong cách:
• Không thụ động như thả neo – chờ cá.
• Không ồn ào, hối hả như kéo lure tốc độ cao.
Điểm mạnh:
• Bao quát vừa đủ: tàu câu vẫn di chuyển với tốc độ rất chậm để tìm cá.
• Tự nhiên tối đa: mồi sống bơi như thật, ít gây nghi ngờ.
• Kết hợp được nhiều kỹ thuật: khi thả mồi sống phía sau, người câu vẫn có thể Jigging quanh tàu.
Ở Việt Nam, đặc biệt tại Côn Đảo hay Cam Ranh, nhiều đội tàu đã thử nghiệm phương pháp này. Họ vừa thả mồi sống (mực, cá), vừa để cần thủ trên boong liên tục ném jigging. Điều này giúp tăng gấp đôi cơ hội: nếu cá không ăn Jig, vẫn còn mồi sống phía sau “bảo hiểm”.
3- Chuẩn bị mồi sống – chuyện không hề đơn giản
Nghe thì dễ: bắt được mồi sống, thả xuống, chờ cá táp. Nhưng kinh nghiệm của cần thủ Úc lẫn Việt đều cho thấy: khi cá lớn đã xuất hiện, việc kiếm mồi sống không hề dễ.
Ở Úc, nhiều người thậm chí chuẩn bị hẳn bể chứa mồi sống tại nhà – tận dụng bể cá cũ để dưỡng cá mồi, thậm chí cả mực. Nhờ vậy, chỉ cần thời tiết đẹp, họ có thể ra khơi ngay mà không mất thời gian đi “săn mồi”.
Tại Việt Nam, nhiều cần thủ biển miền Trung cũng đã áp dụng cách này: giữ cá sống trong thùng xốp sục khí trước chuyến đi. Tuy nhiên, khó khăn lớn vẫn là mực tươi – loại mồi sống được coi là “tối thượng” cho cá Cam. Khác với cá, mực rất khó giữ sống lâu, gần như phải dùng ngay trong ngày.
![]() |
| Nếu Trang bị tốt cần, máy, dây, lưỡi, gác cần… Hiệu quả sẽ khác biệt |
Một kinh nghiệm thú vị từ Úc mà người Việt có thể áp dụng cho nhiều loại cá bản địa: Cá hồi nhỏ (small salmon) – thường bị coi là cá rác trong câu cửa sông – thực ra lại là mồi cực tốt cho Kingfish. Tương tự, ở Việt Nam, những loài cá nhỏ tưởng chừng “vô dụng” như cá Trác, cá Thóc… lại có thể trở thành mồi “át chủ bài”.
4- Rig mồi sống – đơn giản nhưng tinh tế
Tùy theo độ sâu, người Úc có cách rig khác nhau:
• Nước nông: Móc mồi vào lưỡi đơn, gắn thêm phao màu để mồi lơ lửng. Nhiều khi cá cam “chơi” phao trước khi cắn mồi.
• Nước sâu: Dùng downrigger để đưa mồi xuống đúng tầng. Nếu không có, chỉ cần chì nặng cũng đủ.
Đặc biệt, họ ưa chuộng kỹ thuật bridle rigging (móc kiểu cương): giúp mồi sống khỏe lâu hơn, và khi cá táp thì dễ dính lưỡi hơn.
Ở Việt Nam, đa phần cần thủ vẫn móc trực tiếp qua mũi hoặc vai mồi. Đây là cách nhanh và tiện, phù hợp khi cá bất ngờ nổi gần tàu – nhưng rõ ràng chưa tối ưu nếu muốn chơi “chiến dài”.
5- Trang bị đồ câu – không thể tiết kiệm
Câu Kingfish bằng mồi sống đồng nghĩa với việc phải đối mặt những con cá lớn nhất. Với tốc độ và sức mạnh bứt phá, Kingfish có thể kéo gãy cần, cháy máy chỉ trong vài phút nếu đồ câu không đủ chất lượng.
Người Úc thường dùng:
• Cần ngắn, cứng cho trolling mồi sống.
• Máy bền, mạnh, đủ sức kéo cá 10–20kg.
Ở Việt Nam, nhiều cần thủ vẫn chuộng các dòng máy câu chuyên biển, cao cấp. Dù giá không hề rẻ, nhưng ai từng bị “Cam xé” thì hiểu: đầu tư một lần, xài nhiều năm, còn hơn mua rẻ rồi mất cá lớn ngay trước mắt.
6- Câu thủ Việt Nam có thể học gì từ câu thủ Úc?
Người Úc đã chứng minh: trong những mùa cá khó, khi Cam lớn nhưng thận trọng, mồi sống chính là chìa khóa. Câu Cam bằng mồi sống không chỉ là một kỹ thuật, mà là sự kết hợp giữa:
• Chuẩn bị kỹ (nuôi mồi, giữ mồi sống khỏe).
• Chiến thuật hợp lý
• Trang bị tốt (cần, máy, dây, lưỡi, gác cần…).
Đối với cần thủ Việt Nam, đây không phải điều quá xa lạ – nhưng rõ ràng, còn rất nhiều kinh nghiệm từ Úc có thể áp dụng. Từ chuyện xem cá rác thành mồi quý, đến việc nuôi mồi sống sẵn sàng, hay cách rig tối ưu để mồi khỏe lâu – tất cả đều có thể giúp người Việt nâng tầm thú chơi câu cam.
Và một điều chắc chắn: Khi con cá Cam trên 10kg lao vút, xé nước khi táp mồi, tất cả công sức chuẩn bị, mọi lần chờ đợi… đều trở thành khoảnh khắc không thể nào quên.
VietnamFishingReview