Dây braid PE, “đắt xắt ra miếng!” (Phần 2)

Chọn được cho mình một loại dây câu ưng ý trong thời buổi này không phải là chuyện dễ làm. Dù có giá thành không hề rẻ so với dây mono nylon hay braid thường, nhưng dây braid PE vẫn có chỗ đứng vững chắc trong đời sống của dân câu, là sự ưa chuộng của cả câu thủ câu nước ngọt lẫn nước mặn. Sự kết hợp giữa lợi ích quăng xa và độ nhạy bén trong việc phát hiện các cú chạm của cá ở cuối dây khiến cho những người trung thành với mono nhất cuối cùng cũng chuyển sang dùng braid PE. Tuy nhiên, dây braid PE không phải là sự lựa chọn tốt nhất với mọi câu thủ. Do tính đặc thù của dây nên những người câu quăng từ bờ ra xa với dụng cụ câu hạng nhẹ sẽ tận dụng được hết những ưu điểm vượt trội của loại dây này, thế nhưng với những ai thường câu ở các khu vực nhiều đá, nhiều chướng ngại, phải dùng cần to, cứng, khỏe làm cứu cánh thì máy lớn cùng dây mono nylon đường kính lớn là cái mà họ thường lựa chọn. Vậy làm thế nào để tận dụng được hết những phẩm chất đặc biệt của dây braid PE? Sử dụng chúng như thế nào cho tối ưu? Biến nhược điểm thành ưu điểm?

Dây braid PE luôn là sự ưa chuộng của cả câu thủ câu nước ngọt lẫn nước mặn

Dây braid PE - ưu, nhược điểm và những huyền thoại
Ưu điểm:
Được làm từ chất liệu Dyneema hoặc Spectra bậc cao nhất, braid PE với thành phần cơ bản là sợi polyethylene có sức mạnh cao hơn 15 lần loại thép mạnh nhất nếu so cùng trọng lượng,  kết quả là dây braid PE không giãn, nở ở bất kỳ điều kiện nào.  Dây braid PE cũng không tạo vết hằn trên ống chứa dây nên sẽ không làm bong tróc lớp mạ của máy, còn độ bền kéo thì cực kỳ cao trong một đường kính rất nhỏ. Tất cả những tính chất này mang lại cho braid PE những tố chất đặc biệt, có tác động trực tiếp vào sự thành bại của câu thủ trong một buổi câu:

Dây braid PE tác động trực tiếp vào sự thành bại của câu thủ trong một buổi câu

Độ nhạy: Không co giãn nên dây có khả năng truyền thông tin từ mồi đến người câu thông qua dây một cách chuẩn xác nhất, kịp thời nhất. Câu thủ có thể cảm nhận chính xác đâu là những cú táp khẽ, đâu là cú giật do vướng khi rê mồi trên đáy.

Đường kính nhỏ: Xét về điều này thì đây là loại dây câu tốt nhất về sức tải tính trên cùng một đơn vị đường kính. Chúng ta hãy cùng làm một bảng so sánh từ thấp đến cao (theo giá thành sản phẩm): Dây Shimano Power Pro 50lb có đường kính khoảng 0.275mm, tương đương với dây mono nylon 12lb; Để đạt mức 64lb (PE4, đk 0.33mm) của Varivas PE Max Power thì dây mono nylon phải có đường kính 0.71mm; Còn với dây Shimano Ocea EX8, hiện được đánh giá là loại dây braid PE mạnh nhất trong lịch sử thì chỉ với đường kính 0.235mm (PE2), dây đã có khả năng chịu tải lên đến 40lb trong điều kiện câu giật mạnh (jigger tuned).

Shimano Ocea EX8 với đường kính 0.235mm (PE2), được đánh giá là loại dây braid PE mạnh nhất trong lịch sử

Đường kính dây nhỏ mang lại rất nhiều lợi ích, dây sẽ ít cản nước, cho phép những loại mồi giả như crankbait lủi sâu hơn, còn loại mồi có độ lặn trung bình trở thành vận động viên chạy nước sâu. Dây không bị cản trở trong nước nên việc trình diễn mồi cũng dễ dàng hơn, hấp dẫn hơn, tự nhiên hơn. Với dây câu mảnh thì con mồi sẽ có khả năng biểu diễn rón rén, lén lút, thầm lặng chinh phục những con cá nhát, cá khó tính hay không muốn ăn. Cuối cùng, dây mảnh nên quăng xa hơn kể cả dùng với mồi nhỏ, giúp câu thủ câu bờ có thể chạm đến được những vùng nước mà trước đây là bất khả xâm phạm.

Khả năng fighting: Loại dây này có khả năng cắt ngọt thảm thực vật khi đi ngang qua như một con dao, điều này mang lại lợi ích rất lớn nếu bạn đang lai dắt cá vược lớn hay các loại cá khác từ những lùm, bụi dày. Dây không co giãn và có sức mạnh đáng kinh ngạc.

Kháng mòn: Nhờ đường kính đặc biệt nhỏ. Không phải dây braid PE nào cũng có khả năng kháng mòn, tuy nhiên đa phần các loại dây chất lượng, giá thành cao thì rất khó bị ăn mòn nhờ chất lượng tự nhiên của sợi và các lớp phủ bảo vệ đặc biệt.

Tính nổi: Không giống như dây mono là chìm từ từ và fluoro chìm nhanh, dây braid PE là dây nổi (vì polyethylene có tỉ trọng chỉ 0.97 trong khi tỉ trọng của nước là 1.0). Điều này đặc biệt hữu ích với các câu thủ câu mồi giả nổi trên mặt như câu nhái giả chẳng hạn.

Nhược điểm
Sức chịu đựng các tác động đột ngột: Nếu so về chỉ tiêu này thì dây mono là cao nhất, tiếp đến là fluorocarbon, dây braid nói chung ít có khả năng chịu các tác động đột ngột kiểu như đóng lưỡi mạnh hay giật đầu cần một cách mạnh bạo. Ngày nay, các dòng dây braid PE cao cấp chuyên cho Jigging đã khắc phục được nhược điểm này. Những câu thủ có kinh nghiệm sẽ biết hóa giải điểm yếu này bằng việc nới lỏng nút chỉnh hãm, hoặc dùng cần có action mạnh vừa phải, thiên về xu hướng dịu một chút hay sử dụng thêm dây ngọn (shock leader) mono vào cuối dây trục.  

Khả năng bị phát hiện cao: Không giống như dây Fluoro hay mono, dây braid PE thiếu những tính năng khó bị phát hiện, Tuy nhiên, chọn giải pháp dùng thêm dây ngọn (leader) mono hoặc fluoro sẽ khắc phục được yếu điểm này.

Dây braid PE thiếu những tính năng khó bị phát hiện và thiếu sự co dãn như dây mono

Các thuộc tính không co dãn của dây có thể trói buộc chúng: Dây braid PE thiếu sự co dãn như dây mono nên trong lúc fighting dễ làm tuột lưỡi câu khỏi miệng cá. Chọn một cây cần có action mềm hoặc sử dụng thêm dây ngọn (shock leader) mono/fluoro, tận dụng sự co dãn của dây ngọn sẽ khắc phục được điều này. Thiếu khả năng co dãn cũng có thể là một vấn đề khi quăng vì chỉ cần một sai lầm nhỏ nhất cũng có thể gây tác hại nhiều lần. Các câu thủ giải quyết vấn đề này bằng cách dùng Shock leader mono/Fluoro.

Những huyền thoại
Braid PE có thể cắt ngang dây mono nếu chúng tương tác với nhau: Một vài câu thủ cường điệu việc này bằng việc cho rằng dây braid PE giống như là cái lưỡi hái. Thật ra không phải vậy nhưng nếu dây mono và braid PE tiếp xúc với nhau dưới lực mạnh thì dây mono sẽ bị cắt đứt đầu tiên, các câu thủ câu cùng nhau cần chú ý vấn đề này.

Giá dây braid PE khá đắt, cao hơn từ 3-4 lần so với dây mono có cùng sức mạnh. Nhiều câu thủ vẫn sử dụng dây braid PE đắt tiền làm dây trục nhưng để bảo vệ dây trục tránh bị hao hụt gây nhiều thiệt hại, họ chọn dùng dây ngọn yếu hơn dây trục phòng khi bị vướng.

Nhiều người cho rằng dây braid PE sẽ cắt khoen cần câu, điều này chỉ đúng khi dùng cần siêu rẻ. Bất kỳ cần câu đạt chuẩn nào đều không bao giờ bị dây braid cứa khoen trong bất kỳ trường hợp nào. Dây braid cũng bị tiếng xấu với tình trạng trượt trên ống dây, thật ra nếu nạp đúng và đủ số lượng dây thì điều này sẽ không xảy ra.

Cách sử dụng dây braid PE tối ưu
Sử dụng thêm dây shock leader mono/ fluoro:Với một người câu bờ, thường quăng chì 4-8 oz ra xa thì việc dùng thêm dây shock leader cột vào dây trục braid PE là việc rất nên làm vì bản chất tự nhiên của dây braid là không co dãn nên nó sẽ khuếch đại những sai lầm nếu có trong quá trình quăng. Kết hợp giữa dây braid PE và shock leader sẽ giúp tránh được vấn đề khó khăn này, nó hỗ trợ căng, duỗi trong quá trình quăng. Sự thiếu đàn hồi của dây cũng khiến lưỡi câu dễ vuột ra khỏi miệng cá do đó dùng dây leader mono/ fluoro cũng sẽ hạn chế được việc này, chúng cũng giúp triệt tiêu bớt sức mạnh của con cá trong cuộc chiến. Còn những người câu mồi nhữ với cần, máy nhỏ nhẹ, mồi không nặng lắm và không dùng chì neo thì có thể bỏ qua việc dùng dây shock leader mono/fluoro mà cột dây braid PE trực tiếp vào mồi giả.

Dây braid nói chung và dây braid PE nói riêng là cực kỳ mạnh và dai, nếu không cẩn thận người dùng có thể bị cứa đứt tay, nó cũng có khả năng cắt, cứa cạnh thuyền câu hoặc bất kỳ thứ gì khác trên đường đi khi thu dây nhanh. Hãy thận trọng,  khéo léo trong xử lý nếu dây bị rối, hoặc là phải cắt dây, hoặc là quấn dây quanh một vật cứng và giật mạnh cho dây bung ra khỏi khoen xoay, hoặc hy vọng lưỡi câu sẽ ngoác thẳng để có thể thu hồi lại được con mồi.

Dây braid nói chung và dây braid PE nói riêng là cực kỳ mạnh và dai

Có thể dễ dàng nhận ra sự khác biệt về chất lượng giữa các loại dây braid PE là sau khi câu nhiều chuyến, dây chất lượng sẽ vẫn bện chặt vào nhau trong khi các loại kém chất lượng có xu hướng bung ra giữa các sợi. Trong quá trình sử dụng, lúc vào dây, ra dây hoặc khi giặt dây, bạn sẽ thấy tay mình bị lem màu từ dây, điều này hoàn toàn không hề ảnh hưởng đến độ bền cũng như hiệu suất của dây braid PE.

Các kiểu nút thắt để cột nối dây shock leader mono/ fluoro với dây braid thường là Palomar, Uni. Kiểu cột Palomar rất dễ cột và các chuyên gia thường khuyên là hãy cột trực tiếp vào mồi giả hay khoen xoay.

Làm thế nào để ngăn chặn nút thắt khi dùng dây braid PE?  Sự thật là nút thắt gió xảy ra ở dây braid PE gần như hoàn toàn là do người câu. Nhiều công ty sản xuất dây braid PE thừa nhận họ không thể có một giải pháp hữu hiệu nào để can thiệp vào quá trình sản xuất mà giúp được câu thủ ngăn chặn việc dây bị nút thắt gió. Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của dây braid PE là khả năng tạo nút thắt. Braid tách và xổ ra tốt hơn nhiều so với dây monofilament nylon nên quăng mồi đi xa hơn, nhưng chính sự tự do này lại vừa là ưu vừa là nhược điểm của nó. Nút thắt gió chính thực là một tác dụng phụ của dụng cụ câu spinning. Nút thắt gió ở máy spinning cũng tương tự như sự giật lùi trong máy baicasting. Các nhà sản xuất quết thêm các lớp phủ lên mặt dây vì nhiều lý do, một trong những lý do đó là làm cho dây có độ lì, độ sệt. Sau một thời gian sử dụng, lớp phủ này có thể hao hụt hoặc mất đi, gia tăng khả năng tạo nút thắt gió. Không phải ai cũng thích dây braid PE của họ có lớp phủ vì chúng hấp thu nước và trở nên nặng nề, nhưng nếu không có lớp phủ, dây braid PE sẽ trở nên rất mềm, không có độ sần dễ bị rối, thắt nút.

Quấn dây vào ống thật chặt là giải pháp hữu hiệu và phải đảm bảo vừa sát mép ống dây, quá đầy sẽ tạo điều kiện cho dây tạo nút thắt gió. Khi quăng mồi, cần giữ cho tay gần ống dây, dùng ngón trỏ để rà dây, điều tiết dây khi mồi giả đáp xuống nước. Hãy thật cẩn thận vì dây sát bên máy có thể làm cho ống dây không xoay được và thắt lại thành thòng lọng. Trước khi quay thu dây, hãy đóng càng máy bằng tay, tuyệt đối không xoay tay quay để đóng càng. Nếu trong tiến trình quăng mà có gió thổi tạt thì nên quay máy thu dây chùng một cách thận trọng trước khi cho mồi hoạt động.

Quấn dây vào ống thật chặt là giải pháp hữu hiệu và phải đảm bảo vừa sát mép ống dây

Dây braid thường được sử dụng khi câu quanh những nơi có nhiều chướng ngại như hang, hốc, vách đá, lùm bụi hoặc khi cần phải dùng dây mảnh nhưng phải đảm bảo sức mạnh.

Trong câu nước ngọt, ứng dụng thường thấy nhất của dây braid PE là câu mồi nhái giả. Bạn có thể ném, hất, liệng hay búng mồi vào trong những lùm, bụi dày đặc, dây sẽ chịu được nhiều sự “ trừng phạt” nặng nề mà dây mono không thể làm được. Nhưng cũng phải hết sức cẩn thận vì dây braid PE không phải là loại tốt cho sự chà xát ở quanh các chướng ngại này. Nếu bạn đã đóng cá mà con cá vẫn quyết định “mở đường máu” tháo chạy vào sâu trong đám thực vật thủy sinh dày, bạn cần biết rằng với dây braid, bạn có thể đột nhập, dùng sức mạnh cơ bắp để lôi con cá về lại bờ hay thuyền câu. Khi dùng dây braid PE, cần câu nên có action vừa phải, dịu dịu một chút để không làm văng lưỡi câu ra khỏi miệng cá vì dây barid PE gần như không co dãn.

Nếu có kinh nghiệm, hãy thả nhanh đầu cần và để cho con cá hoàn toàn đớp con nhái rồi mới đóng lưỡi, thực hiện điều đó thật nhẹ nhàng. Khi dùng dây braid, bạn không cần đóng lưỡi giống như cách bạn làm với dây mono, nhiều người đã mất cá do giật quá mạnh và kéo ngay ra khỏi chỗ vướng. Câu nước ngọt, dây braid cũng sẽ rất tuyệt vời nếu câu các loại cá có nhiều răng, lướt và giật mồi Jig, câu quăng với cá mồi và trolling.

Braid PE cũng hoàn hảo khi câu nước mặn, nhất là các kiểu câu đòi hỏi độ nhạy của dây như câu cá rockfish ở rạn sâu. Loại dây siêu khỏe này sẽ truyền đi mỗi một sự va chạm của mồi jig khi con jig nãy lên từ đáy biển và điều tuyệt nhất chính là có thể dùng nó với dụng cụ câu nhẹ để câu jig suốt cả ngày mà không quá mệt do có thể dùng dây braid PE 50lb trên một ống chứa dây ở máy câu mà bình thường chỉ chứa được ngần ấy dây mono12lb.Về bản chất, dây braid PE rất mảnh, khả năng chống thấm nước tuyệt vời nên dây sẽ hoạt động hết sức diệu kỳ trong nhiều ứng dụng nước mặn khác, nhất là khi bạn cần phải chạm đến những nơi rất sâu.

Dây braid PE rất mảnh, khả năng chống thấm nước tuyệt vời

Tuy nhiên, không phải loại cá nào cũng nên câu bằng dây braid PE, thực tế cho thấy dây cũng không phù hợp lắm khi câu một vài loài cá biển, nhất là những con cá có thói quen tấn công xong rồi chạy thật nhanh, khỏe như cá Ngừ, Striper và một số loài khác vì dây không co, dãn. Khi câu cá Striper, các câu thủ quốc tế thường cột trực tiếp dây vào mồi Jerkbait lặn sâu, thay vì cướp lấy và chạy, con cá chỉ đâm sầm vào con mồi giả và tiến hành đập mạnh xung quanh cho đến khi tháo được lưỡi câu ra sau khi tạo một cú rung lớn truyền đến cánh tay. Còn cá ngừ thì sẽ nhanh chóng lao lên cướp mồi rồi quay nhanh xuống vùng nước sâu. Khi cá lao sầm vào mạnh mẽ, lời khuyên là sử dụng shock leader có chiều dài phù hợp với kiểu câu, loại cá mà bạn đang thực hiện.

Thực tế cho thấy dây PE không phù hợp lắm khi câu một vài loài cá biển, nhất là những con cá có thói quen tấn công xong rồi chạy thật nhanh, khỏe như cá Ngừ

Bảo quản, bảo trì dây braid PE
Dây braid PE rất mạnh, có độ bền cao, câu thủ rất thích điều này vì cho dù chi phí đầu tư ban đầu là khá lớn nhưng nếu đem chia cho thời gian sử dụng thì cũng thấy rất hời. Thế nhưng, không thể nói chính xác thời gian sử dụng của một cuộn dây braid PE là bao lâu vì nó phụ thuộc vào các yếu tố như loại cá thường câu, môi trường, địa hình câu, cách bảo trì, mức độ chăm sóc của câu thủ dành cho dây.

Thường xuyên bảo dưỡng dây bằng các dung dịch chuyên dụng

Cũng giống như dây mono và các dụng cụ câu khác, dây braid PE cũng phải được kiểm tra thường xuyên. Sau khi câu nước mặn, cần phải rửa thật sạch bằng nước mát, đem hong thật khô rồi mới cất giữ. Thường xuyên bảo dưỡng dây bằng các dung dịch chuyên dụng để dây luôn trơn mượt, bện chặt và bền màu. Để tối đa hóa tuổi thọ cho dây, hãy tháo dây ra khỏi máy câu; đảo đầu dây, đoạn nối với mồi sẽ nằm ở lớp đầu tiên của ống dây rồi quấn dây lại vào máy như cũ.

Vietnamfishingreview

Bài viết liên quan:
- Dây braid PE, “đắt xắt ra miếng!” (Phần 1)